Jak obniżyć rachunki za prąd w Twojej firmie? Praktyczny przewodnik dla przedsiębiorców.

Wysokie koszty energii elektrycznej to jedno z głównych wyzwań, z jakimi mierzą się firmy produkcyjne. W 2022 i 2023 roku wzrost cen prądu dla odbiorców biznesowych wyniósł nawet 70–100% rok do roku, co w wielu przedsiębiorstwach znacząco podniosło koszty operacyjne. Jak zatem skutecznie ograniczyć wydatki na energię elektryczną bez utraty wydajności produkcji? Oto najskuteczniejsze strategie.

1. Audyt energetyczny – punkt wyjścia do oszczędności

Pierwszym krokiem powinien być profesjonalny audyt energetyczny, który pozwala zidentyfikować:

• urządzenia o największym zużyciu energii,

• straty energii w systemach sprężonego powietrza, wentylacji, chłodzenia,

• potencjał optymalizacji procesów technologicznych.

Audyt często ujawnia, że nawet 15–30% zużycia energii pochodzi z nieefektywnych urządzeń lub pracy poza godzinami szczytu.

Dane: Średnio firmy przemysłowe po wdrożeniu zaleceń z audytu zmniejszają zużycie energii o 10–25%.

Źródło: KAPE – Krajowa Agencja Poszanowania Energii

2. Modernizacja urządzeń i automatyzacja procesów

W wielu zakładach produkcyjnych nadal działają energochłonne silniki starego typu, o niskiej sprawności energetycznej. Ich wymiana na nowoczesne silniki klasy IE3 lub IE4 może przynieść oszczędności rzędu 5–10% zużycia energii.

Dodatkowo, zastosowanie:

• przemienników częstotliwości (falowników) dla pomp i wentylatorów,

• czujników ruchu, światła i temperatury,

• systemów SCADA i BMS do sterowania energią w czasie rzeczywistym,

pozwala zautomatyzować zużycie energii i unikać strat.

3. Korzystanie z energii poza godzinami szczytu

Dla wielu firm, zmiana harmonogramu produkcji na godziny pozaszczytowe (np. w nocy lub w weekendy) może znacznie obniżyć koszty, szczególnie przy taryfach:

• C12b (dzienna/nocna) – z niższą stawką w godzinach nocnych,

• B21/B23 (średnie napięcie) – gdzie cena zależy od mocy zamówionej i stref czasowych.

Wskazówka: W niektórych taryfach cena 1 MWh w nocy może być nawet o 40–60% niższa niż w ciągu dnia.

4. Własna instalacja fotowoltaiczna lub kogeneracyjna

Produkcja własnej energii staje się coraz bardziej opłacalna – szczególnie przy obecnych cenach prądu. Najpopularniejsze rozwiązania to:

• fotowoltaika dachowa lub gruntowa – dobrze sprawdza się w firmach z dużym zużyciem dziennym,

• mikroinstalacje kogeneracyjne (gazowe) – produkują jednocześnie ciepło i prąd, co zwiększa efektywność paliwa do 90%.

Przykład: Firma produkcyjna z instalacją PV 200 kWp może obniżyć rachunki rocznie o 150–250 tys. zł.

Źródło: Forum Energii – Raport "Energetyka rozproszona w przemyśle"

5. Optymalizacja mocy umownej

Wielu przedsiębiorców płaci za zbyt wysoką moc umowną, której faktycznie nie wykorzystują. Nadpłaty mogą sięgać kilku tysięcy zł miesięcznie. Warto:

• przeanalizować profile zużycia,

• skorygować moc zamówioną do rzeczywistego zapotrzebowania,

• zainstalować systemy ograniczające moc maksymalną (tzw. peak shaving).

6. Negocjacja korzystniejszych warunków zakupu energii

Firmy z dużym zużyciem (powyżej 500 MWh rocznie) mogą negocjować indywidualne umowy z dostawcami energii lub uczestniczyć w grupach zakupowych. Ceny energii w takich kontraktach bywają 10–20% niższe niż w standardowych taryfach.

7. Finansowanie i dotacje

Na modernizację energetyczną można pozyskać finansowanie z:

• Programu FEnIKS 2021–2027 (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko),

• Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (programy: Energia Plus, Kredyt Ekologiczny),

• Regionalnych Programów Operacyjnych.

Podsumowanie

Obniżenie rachunków za prąd w firmie to proces wieloetapowy, ale przynoszący wymierne efekty. Najlepsze rezultaty osiąga się przez połączenie kilku działań: od audytu, przez modernizację sprzętu, po produkcję własnej energii. Inwestycje w efektywność energetyczną szybko się zwracają – zarówno w postaci niższych kosztów operacyjnych, jak i większej konkurencyjności firmy na rynku.